Tasjes, tasjes, tasjes

Sinds 2016 is er een verbod op gratis plastic tassen in Nederland. Vanaf toen mag een winkelier geen gratis plastic tas meer meegeven aan klanten. Maar hij mag ze nog wel verkopen bij de kassa. Tassen van ander materiaal, zoals papier mogen nog wel gratis meegegeven worden.
En bij wijze van uitzondering mag een heel dun plastic hemdtasje meegegeven worden bij onverpakte levensmiddelen die anders oneetbaar kunnen raken (bijv. rauwe vis of vlees), als verpakking voor losse groente, fruit of broodjes.

Cijfers
Het doel van het Europees Parlement was zwerfvuil tegen te gaan en om na 5 jaar het aantal plastic tasjes in Europa terug te brengen naar maximaal 40 per persoon.
Uit een enquête onder 200 winkeliers bleek in 2018 dat er al 80% minder plastic tasjes zijn uitgedeeld of verkocht. Het aantal plastic tasjes daalde van 170 naar 35 stuks per persoon per jaar. Ongeveer een derde van de winkeliers bood als alternatief een papieren tasje aan. (Bron: Milieu Centraal)

Uit een evaluatierapport van de Rijksoverheid komt het volgende naar voren:
- Het verbod heeft er aan bijgedragen dat een meerderheid van ondernemers (62%) en
  consumenten (70%) zich meer bewust is van de nadelen van het gebruik van plastic.
- Het verbod op plastic tasjes lijkt echter geen effect te hebben op het plastic afval bij
  consumenten thuis.
- Steeds meer consumenten geven aan regelmatig een eigen draagtas mee te nemen naar met name supermarkten (94%) en andere winkels voor dagelijkse boodschappen (91%), maar ook naar non-food winkels (58%) en naar de markt (63%). Bij afhaalhoreca nemen consumenten beduidend minder vaak een eigen draagtas mee (28%).
Wat doe jij? Neem jij al een eigen tas mee?

Wat is de impact van de verschillende tassen op het milieu?
Er is onderzoek gedaan naar de milieu-impact van verschillende soorten draagtassen, van papier tot plastic en van hemdtasje tot big shopper. Daarbij werd gekeken naar onder andere CO2-uitstoot en landgebruik. In dit onderzoek werden zwerfafval en bijdrage aan de plastic soup niet meegewogen. Wel werd uiteraard gekeken naar hoe zwaar/sterk een tas is en hoe vaak je hem kunt gebruiken. Een dun plastic hemdtasjes belandt in de praktijk vaak na 1 keer gebruik al bij het afval, terwijl een big shopper minstens 75 keer mee kan.
Ook is de milieu-impact van draagtassen van gerecycled materiaal lager dan dezelfde tas van nieuw materiaal.

Papier
Veel winkeliers geven een papieren draagtas mee. Ik – als klant – heb altijd gedacht dat dat een prima alternatief was voor het plastic van vroeger en heb de papieren tasjes altijd dankbaar aangenomen. Helaas heeft papier echter ook een flinke impact op het milieu. Om papier sterk genoeg te krijgen om als tas te fungeren, is meer materiaal nodig dan voor een plastic tas. Daarnaast gaat een papieren tas minder lang mee en is dus zeker niet milieuvriendelijker dan plastic. Geen voordelen dan aan papier? Toch wel: het draagt niet bij aan de plastic soup. Behalve dan weer de luxe papieren tasjes die voorzien zijn van een dun plastic (!) laagje. Het is beter om je eigen tas mee te nemen naar de winkel en het papieren alternatief te weigeren.

Katoen
Toen het verbod op plastic tasjes in 2016 van kracht werd, werd je bedolven onder de katoenen tasjes. Goed bedoeld in het kader van ‘neem je eigen tas mee naar de winkel’.
Maar ook katoen heeft een flinke impact op het milieu. Voor het produceren van katoen is veel landbouwgrond en water nodig. Katoen wordt vaak geteeld in gebieden waar water schaars is. Voor het produceren van 1 kilo katoen is zo’n 20.000 liter water nodig. Zeg dat voor een tasje 100 gram katoen nodig is, dan kom je op 2000 liter water per tasje. Dat is 40 keer douchen. En zoals eerder gezegd: voor het maken van een katoenen tas is meer materiaal nodig dan voor een plastic tas. Als je een katoenen tas meer dan 75 keer gebruikt dan is het wel beter dan plastic.

Wat nu?
Het meest milieuvriendelijk is een stevige tas van (gerecycled) polypropyleen, PET of jute. Zelfs een opvouwbaar nylon tasje is een duurzame keuze. Zoals eerder gezegd: een tas of netje van katoen kan ook mits je hem vaker dan 75 keer gebruikt. Het nettasje dat ik jaren geleden gekocht heb (omdat het me aan m’n oma doet denken) gaat al jaren mee. Superhip en onverwoestbaar. Een draagtas met stevig plastic handvat die bij de kassa van de supermarkt is eveneens goed, mits je hem vaker dan 10 keer gebruikt. En voor groente, fruit en brood neem je uiteraard je eigen zakjes mee naar de winkel/markt. Eigenlijk komt het er op neer dat je de katoenen tasjes uit de kast moet gebruiken tot ze tot de draad versleten zijn. Als ik naar de shopper kijk waar ik de katoenen tasjes in bewaar, kan ik nog een hele tijd vooruit!